Nieuwjaarstoespraak burgemeester Mandos van de gemeente Borsele

2 JANUARI 2001

Beste mensen,

De jaarwisseling is in Borsele gelukkig weer rustig verlopen. Wel wat minder rustig dan de millenniumwisseling vorig jaar, maar die was dan ook ongewoon rustig : in het dorp Borssele viel in de nieuwjaarsnacht nu wel de stroom uit!
U ziet het, met terugwerkende kracht krijgen de opgewonden standjes in Den Haag en op Binnenlandse zaken en Koninkrijkrelaties nog één keer ongelijk.

Niet dat veiligheid en alles wat daarmee samenhangt gebagatelliseerd mag worden. Integendeel. Maar veiligheidszorg moet in relatie gezien worden met risico's en vooral ook met de gevolgen als het echt mis gaat.

Zo regelt Den Haag de relatief veilige nucleaire transporten zodanig dat daar zo'n 500 politiemensen voor op de been worden gebracht. Daar tegenover staat dan een handjevol actievoerders.
Maar als onze jeugd naar Goes gaat stappen zijn er maar 10 tot 20 politiemensen beschikbaar om hun veiligheid te garanderen.

In alle oprechtheid, actievoerders zijn mij dierbaar, maar toch ligt onze eigen jeugd mij nader aan het hart.
Veiligheid, in het beleidsprogramma van de gemeente staat dit onderwerp centraal.
Terecht. Gebeurtenissen, zoals in Enschede en in de nieuwjaarsnacht tonen dat nog eens op een wel heel indringende en trieste wijze aan.
Vanaf deze plaats wil ik mijn medeleven betonen met de slachtoffers en nabestaanden, maar ook met de collega bestuurders in die gemeenten!

Bij deze rampen wordt tegenwoordig snel richting de overheid gewezen, als het om de vraag gaat wie nu verantwoordelijk is.
Die overheid stelt immers de regels en verleent vergunningen. Naar mijn mening terecht.
Natuurlijk mogen burgers van hun eigen overheid verwachten dat deze regels stelt en dat deze regels ook van tijd tot tijd worden gecontroleerd en zo nodig worden gehandhaafd.
Maar als de verantwoordelijke vraag teveel beperkt blijft tot het wijzen richting overheid, dan is dat onterecht! De veroorzaker van rampen moet en zal, hoeveel regels er ook gesteld worden en hoeveel er ook gecontroleerd, in eerste instantie verantwoordelijk gesteld worden.

Veiligheid en vooral veiligheidsdenken en daarna handelen is een zaak van iedereen, van elke burger, in welke positie en omstandigheid dan ook. Natuurlijk zal de overheid en vooral dus de gemeente haar verantwoordelijkheid op dit terrein moeten vergroten en er meer aandacht aan moeten schenken.
In Borsele gebeurt dat al, maar zullen wij dat dit jaar nog meer en in hevigere mate moeten gaan doen.
Een probleem hierbij is, zowel bij het stellen van regels en verlenen van vergunningen, vooral bij de handhaving, dat in veilige situaties deze regels en voorschriften als onzinnig, vaak zelfs als pesterijen worden ervaren.
Onze ambtenaren worden bij het toezicht houden soms zelf bedreigd en in toenemende mate wordt bij de handhaving naar de rechter gestapt om het eigen gelijk te halen met alle gevolgen voor milieu en veiligheid van dien.
Niet alleen de veiligheid is een zaak van ons allen. In feite geldt dat voor alle beleidsterreinen van de gemeente. Nog steeds in toenemende mate worden veel problemen in onze samenleving gezien als een probleem van de gemeente, maar niet als een probleem van zichzelf. Net alsof de gemeente iemand anders is, ver weg en anoniem.
Nee, de gemeente, dat bent u allen, dat zijn wijzelf. Niemand uitgezonderd.
Problemen, niet alleen problemen gelukkig, plannen en verbeteringen zullen we steeds meer samen op moeten lossen, bedenken en uitvoeren!

Dat vereist wellicht een wat andere mentaliteit en opstelling van velen, dorpsraden en andere organisaties.
Dat is echter niet voldoende. De overheid in het algemeen en de gemeente in het bijzonder zullen zich richting burgers opener, of zoals dat tegenwoordig heet, ook wel interactiever op moeten stellen. Vooral vanuit die kant zal gewerkt moeten worden aan de verbetering van onze samenleving. En vooral ook op een andere manier. Het vertrouwen in de democratie, want daar gaat het dan om, moet versterkt worden. Dat moet en zal ook lukken.
In Borsele werken we al jaren aan bestuurlijke vernieuwing. Nu met de ideeën en voorstellen van de commissie Elzinga, maar vooral ook door gebruik te maken van de nieuwe communicatietechnieken, met name internet en via onze eigen website, doen zich unieke kansen voor om de kwaliteit van ons bestuur, onze eigen democratie, te verbeteren.
Ik zou zeggen: bestuurders, raadsleden, maar vooral inwoners en ook andere belangstellenden, pak die kansen en benut ze. Ik hoop van harte dat zo niet alleen de contacten beter en intensiever worden, maar dat ook overal meer mensen zo bij het democratisch bestuur betrokken worden.
Natuurlijk is dat niet altijd even makkelijk. Veel mensen zijn moeilijk over de streep te trekken. Wat zal het hen allemaal interesseren. Naar mijn mening komt dit niet alleen door een gebrek aan interesse, of een te kort aan informatie, maar ligt het vaak ook aan onduidelijke en zelfs verkeerde informatie die aan de gemeente gegeven wordt.
Voor een deel zijn we daar best zelf debet aan, maar ook de media spelen hierin een rol.
Soms richt de berichtgeving zich vooral op de vlek van de koe en blijft de koe zelf in die berichtgeving ongenoemd.
Iedereen heeft het vervolgens over de vlek, en vergeet de koe. Hoe goed dat brave beest ook is en hoeveel melk hij elke dag ook geeft.
Dit leidt niet alleen tot de gekke koeienziekte: jammer voor het beest en jammer van de melk, maar wat veel erger is, het kan tot een soort ziekte van Creuzfeld Jacob leiden:
dodelijk voor de democratie.
Moraal van deze "fabelachtige" passage: niet alleen het onderwerp zelf wordt door eenzijdige, onvolledige en te veel op details en onderdelen gerichte berichtgeving, dood, kapot gemaakt. Nee ook de kwaliteit en zelfs de integriteit van het gemeentebestuur zelf wordt hierdoor beschadigd!
En vanuit alle subjectiviteit als burgemeester van Nederlands mooiste gemeente zeg ik:
O N T E R E C H T!
Nota bene: de verwijzing naar de wereld van de dieren en met name die van de voor onze regio tamelijk exotische herkauwer berust op louter toeval.

Borsele is leefbaar. Naar mijn mening zelfs zeer leefbaar.
Dat is mede dankzij de inzet van velen, de burgers zelf, de ambtenaren en ook alle politieke partijen. Niemand hoeft zich zo dus expliciet te noemen. Om het maar eens in digi - taal te zeggen, die domeinnaam past ons allen!
Het gaat goed met de gemeente. De gemeente groeit. Voor de exacte groeicijfers verwijs ik u naar www.borsele.net.
De welvaart neemt nog steeds toe. Ondanks de problemen in de agrarische sector, die vooral, laten we dat niet vergeten van economische aard zijn, gaat het met name dankzij de haven goed. Er is werk genoeg en wij hebben voldoende geld om te investeren in onze eigen omgeving, niet alleen om de leefbaarheid voor onszelf te verbeteren, maar ook die voor onze kinderen en kleinkinderen.
Natuur, landschap en milieu, en vooral ook onze dorpen moeten gekoesterd worden.
Nier door conserveren, maar door op moderne, eigentijdse, creatieve wijze te investeren in vernieuwing. Vernieuwing met respect voor de historie. Goede plannen en creatieve ideeën bij ons hier in huis te over.
Jammer dat er nog steeds te weinig ruimte is om al die plannen te verwezenlijk.

Ik smeek en dat niet voor de eerste keer, provincie en vooral ook het rijk eens wat meer vertrouwen te hebben in het lokale bestuur en wat meer respect voor onze plannen en ideeën. Bent u het er niet mee eens.
Ga dan de discussie met ons aan. Die willen wij. En geen dictaten en éénrichtingsverkeer van zogenaamd bovenaf!
Komt uit uw torentje, Binnenhof, Scheldedoekshaven, Abdij, bus of truck.
Straat, dorpshuis, markt, winkel, jongerensoos of café, ja zelfs een gewoon simpel gemeentehuis, zijn uitstekende plaatsen om met elkaar te discussiëren en te overleggen!

Beste mensen, inwoners van Borsele, raadsleden, aanwezigen,

ik wens u allen een zeer goed, gezond, gezegend, gelukkig, zalig, interactief en veilig nieuwjaar toe.