Nieuwsarchief Digitale Gemeente Borsele dinsdag 27 december 2005

Anouk klinkt door de schaapskooi

Lammeren bij de Zeeuwse Schaapskudde

Het is kerstavond. Buiten de schaapskooi van De Zeeuwse Schaapskudde aan de Nieuwkamerseweg bij Heinkenszand is het aardedonker. Binnen branden tl-buizen. De schaapskooi is vol in bedrijf. Het is lammertijd.

Met het idee van een romantisch tafereel stap je binnen. Kerstavond, een mooier moment is bijna niet denkbaar om een schaapskooi in lammertijd te bezoeken. Uit het donker de schaapskooi inlopend is de romantiek snel weg. De kerstgedachte heeft een vals beeld geschapen. Vrijwilligers zitten in de kantine aan de koffie. Anouk is de eerste die ons via de radio begroet in de schaapskooi. "De radio maakt de schapen rustiger", vertelt dienstdoend schaapsherder Stefan Poel. "We hebben de radio wel eens uitgedaan. De schapen lammerden minder gemakkelijk, leek het wel, omdat ze meer geluiden van buiten hoorden."

Vanavond zal dat wel meevallen. Het is buiten bladstil. Binnen is net een lammetje geboren. Een cameraman van Omroep Zeeland, die opnamen maakt voor het programma Land van Water, is er ook. Hij is zoals afgesproken door Stefan gebeld toen een schaap op bevallen stond. Het is alsof de dieren het ruiken. Het is nog maar zelden gelukt een bevalling fatsoenlijk in beeld te brengen. De cameraman van Omroep Zeeland was er snel bij, máár het schaap was hem voor. En zolang hij in de schaapskooi is, maakt er niet één aanstalten te lammeren. Ze schijnen het te voelen dat er een vreemde bij is.

Natte dweil
Stefan maakt met houten hekken in de stal een apart plekje voor het pasgeboren jong en haar moeder. Hij brengt het lam er eerst naartoe. Het hangt als een natte dweil in zijn handen, zo slap is het. Er lijkt geen leven in te zitten. De moeder moet erbij. Die kijkt er eerst nauwelijks naar om. Stefan beweegt haar in de richting van haar jong. En het lukt. Het moederinstinct slaat aan. Ze begint het lam schoon te likken en brengt zo de bloedsomloop op gang. Het nog egaal zwarte diertje begint langzaam te bewegen.

Goed opletten en af en toe ingrijpen, dat is het voornaamste wat Stefan deze dagen moet doen. Hij werkt met zijn collega Klaas-Jan van der Kolk en een groep vrijwilligers in ploegendienst. Stefan is vanaf acht uur 's ochtends paraat. Hij brengt dan met zijn collega eerst de schaapskooi op orde. Als dat is gebeurd, zit Klaas-Jans dienst erop en gaat Stefan verder tot tien uur 's avonds. Inspannend is het niet, vindt Stefan. "De schapen doen in principe het werk."

Dat de schaapsherders van De Zeeuwse Schaapskudde juist met de feestdagen aan de bak moeten, hebben ze aan zichzelf te 'wijten'. Of beter gezegd, aan het hoofddoel van de kudde van Engelse Suffolk-schapen. Die moeten de bloemdijken in de Zak van Zuid-Beveland kaal houden, zodat ze lekker schraal blijven én bijzondere planten en bloemen een kans krijgen. Stefan: "Je moet dan in maart, april op de dijken terug zijn. Anders is het gras te hoog. Om in conditie te zijn, moeten de schapen daarom vroeg lammeren."

In juli zijn vier rammen bij de kudde geweest. Zij hebben 120 van de ruim 200 schapen succesvol gedekt, wat te zien is aan de groene verf op hun ruggen. Groene verf afkomstig van de borst van de rammen. Zo gaat dat. De schaapsherders moeten wel weten waar ze aan toe zijn. Ze houden precies bij hoeveel schapen wanneer gedekt zijn. Kunnen ze zo'n beetje uitrekenen wanneer het eerste lam wordt geboren en welke dag de drukste wordt. In de nacht van zaterdag 10 op zondag 11 december is het dit jaar begonnen. De drukste dag is met oudjaar. Zevenendertig lammeren moeten dan op de wereld komen. De helft van de naar verwachting 180 lammeren zal van het mannelijke geslacht zijn. Die gaan in elk geval weg, naar een handelaar en naar particulieren. Van de vrouwtjes houdt De Zeeuwse Schaapskudde er veertig zelf.

In de schaapskooi overheerst de rust, helemaal in de kerstsfeer. Stefan is sinds 1997 in vaste dienst. Werken met kerst én oud en nieuw is voor hem vaste prik. Hij zit er niet mee. "Dat ik met oud en nieuw niet vrij ben, vind ik wel eens jammer, maar kerstfeest boeit me minder." Hij kijkt om zich heen. "Het is al kerst genoeg met die lammetjes."

De Schaapskooi is nu gesloten, maar houdt speciale lammetjesdagen in de weekeinden van 7/8, 14/15 en 21/22 januari van 13.00 tot 16.00 uur.