Algemene informatie over Nisse

Het peoldorp Nisse is één van de kleinste, maar tevens één van de mooiste kernen van de gemeente. Het dorp heeft een prachtig centrum. Het heeft dan ook het predikaat 'beschermd dorpsgezicht'.

Nisse heeft een rijke en interessante geschiedenis achter de rug van ruim 800 jaar. De oudste oorkonde, die we kennen dateert uit ca. 1200, maar is een bevestiging van een eerder uitgegeven geschrift. Meer nog dan bij andere uit de Middeleeuwen daterende Borselse dorpen is die geschiedenis nog gedeeltelijk terug te vinden in het dorp en de naaste omgeving. We denken daarbij aan het grote rechthoekige plein, dat aan de zuidkant besloten wordt door de massieve kerk met hoge toren, het kasteelterrein van de familie Poley met zijn toegangspoort en de nog zichtbare contouren van de 18de-eeuwse siertuin. Het hierbij behorende pand Dorpsplein 25 is de voormalige kasteelhoeve. De gotische kerk dateert uit de 15e en de toren uit de 14e eeuw. De kerk heeft een bijzonder fraai interieur.

Op het, door fraai gerestaureerde woningen omgeven dorpsplein, bevinden zich tevens een vaete (vroegere drinkplaats voor het vee), muziektent en een uit ca. 1750 stammende dorpspomp. De bij het voormalig slot Ter Nisse behorende 18e eeuwse poort bevindt zich aan de Zuidweg.

Ook in de omgeving zijn de sporen van de ontstaansgeschiedenis nog zichtbaar, doordat bij de herverkaveling, in het begin van de zeventiger jaren, een deel gespaard bleef van het zogeheten heggenlandschap. Op dit stuk hollebollig weidegebied, de "Poel", moeten we heel zuinig zijn. Op een enkel stukje bij Yerseke en Kapelle na, komt dit type landschap alleen nog bij Nisse voor. Het is een uniek landschap, dat nergens anders ter wereld in deze vorm te vinden is. Zo is het landschap in de vroege Middeleeuwen ontstaan. Zo ligt het er nu na al die eeuwen nog steeds bij, al is er misschien wel eens een slootje dichtgegooid of een nieuwe greppel bijgekomen. Vooral in mei als de meidoorn in bloei staat, trekt het jaarlijks meer toeristen, waaronder veel wandelaars.

Toch zijn er in de geschiedenis nog tal van vragen opengebleven, zoals wie de eerste adellijke bewoners waren van het kasteel op de berg en waarom de ringgracht rond de kerk zo plotseling is dichtgegooid? Waar stond in de Middeleeuwen de molen, waar de klapbank, waarom was er op Nisse geen viskot en wie was Gerbrecht, waar het schor en uiteindelijk ook het dorp naar zijn vernoemd?

Het dorp geniet een grote bekendheid vanwege het schaapscheerdersfeest op de 3e zaterdag in juni. Tijdens deze folkloristische dag worden de schapen van de nabij gelegen 'Kamerse Kooi' geschoren temidden van allerlei oud-ambachtelijke tradities. Veel inwoners zijn die dag in Middeleeuwse kledij uitgedost. Ook het muziekweekeinde "Pastorale au Parvis" in juli begint langzaamaan een traditie te worden.

Repro oude ansicht. Dorpsplein omstreeks 1910 Dorpsplein met vate en muziektent. Augustus 1985 Dorpsplein met vate en N.H.-kerk. Augustus 1985 Molen "De Poel". Augustus 1991 De Zuidweg vanaf de toren. Augustus 1992 Toren N-H.-kerk. April 1980 Toren N.H.-kerk. Mei 1994 Bij het wandelpad aan de Van der Poest Clementstraat. Mei 2004 Gezicht op Nisse vanaf de Van der Poest Clementstraat. Mei 2004 Bloeiende meidoorn aan de Valdijk in de Poel. Mei 2004 Bloeiende meidoorn aan de Valdijk in de Poel. Mei 2004

Plaatjes van Nisse
Situatie Nisse in 1850, 1910 en 2003 in één .pdf-bestand(454kB).
Kaart uit 1866 van Nisse
Nisse in Wikipedia
Oude foto's zijn te vinden op Zeelandboek.
Foto's, prentbriefkaarten en affiches in de Beeldbank Zeeland (type Nisse in)
Tevens op de website van Wim Hoogerdijk
Valweel, Sluishoek/heggenreservaat Nisse
Foto's van Nisse in het nationale archief.
Publicaties over Nisse, te koop bij de gemeente Borsele.
Nisse in de catalogus van grote openbare blibliotheken
Voorjaar rond Nisse.

Verdere wetenswaardigheden over Nisse:
De Mariakerk te Nisse
Het orgel uit de Mariakerk
De Vrije Zaklopers
Molen de Poel: Molendatabase De Hollandse Molen
Kaasboerderij "Ter Nisse"
Pastorale au Parvis
Schaapsscheerdersfeest

Filmpjes over Nisse. Bloeiende meidoorns en schaapskudde.